سخن ناشر

نسل و مناسبات نسلی، از جمله مفاهیم جدیدی هستند که در روان­شناسی اجتماعی، جامعه‌شناسی و برخی از دیگر رشته­های انسانی- اجتماعی مورد توجه واقع شده‌اند و از منظر برخی از پژوهشگران موضوع نسل، موضوع مهمی در حد و شأن طبقه اجتماعی انسان­ها به شمار می‌رود.

اگر چه در کتاب­های مرجع، یک نسل با شاخصه زمانی 35 یا 30 سال معرفی شده است، اما در همین کتاب­ها بعضاً تأکید گردیده است که در اثر سرعت تحول­های اجتماعی، مدت زمان اخیر به 15 و 10 نیز می­رسد.

اگر تقسیم­بندی مرسوم نسل­های دهه­های مختلف در ایران، مدنظر قرار گیرد، مطالعات میدانی انجام شده حکایت از تحول­های فوق­العاده شدیدی دارد که در نسل­های دهه­های اخیر پدید آمده است (تا جایی که مثلاً گاهی افراد نسل دهه 70، افراد نسل دهه 80 را گودزیلا توصیف کرده و عیناً افراد نسل دهه 80 با همین عنوان از نسل دهه 90 یاد می­کنند).

مجموعه 8 جلدی حاضر در بررسی تحول­های نسل دهه 90، در عمل تلاشی برای برجسته‌سازی اهمیت تحول­های نسلی و ارایه تصویری واقع­نگر از تحول­های روانی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اخلاقی، عقیدتی و خانوادگی نسل دهه 90 است که مؤلف به ارایه دورنمایی از آن اهتمام ورزیده­ است. مؤلف ارجمند جناب دکتر مرتضی منطقی در این مجموعه کتاب‌ها با نگاهی جامع و عمیق کوشیده است ضمن بررسی مباحث نظری، ‌با استفاده از نتایج یافته‌های میدانی پژوهش‌های ایران و جهان، توصیفی واقع‌گرایانه از شدت تحولات نسلی در نسل‌های جدید کشور‌ را در ذهن پژوهشگران، ‌برنامه‌ریزان اجتماعی،‌ اولیای آموزشی و خانواده‌ها برجسته نماید. تا با آگاهی در این راستا گام‌های مؤثر و مطلوبی برداشته شود.

مؤسسه انتشارات بعثت با هدف کمک به رشد و توسعه فرهنگی کشور،‌ تلاش می‌کند تا حد امکان با چاپ و نشر کتاب‌های معتبر و باکیفیت،‌ پاسخگوی نیازهای فرهنگی جامعه باشد و مشتاقانه از دریافت نظرات و پیشنهادات خوانندگان محترم استقبال می‌کند.

 

فهرست مطالب جلد سوم

مقدمه جلد سوم. 7

2-26- بروز برخی از اختلال‌های روانی جدید. 9

2-27- استقبال از سبک زندگی لذّتمدار 29

2-28- جایگزینی نسبی فعالیت‌های فرهنگی سنتی با فعالیت‌های فرهنگی جدید. 78

2-29- پذیرش تولید‌های فرهنگی کاربران. 135

2-30- گسستگی فرهنگی. 149

2-31- پذیرش مردسالاری الکترونیکی. 161

2-32- استقبال از فرهنگ فمینیستی. 172

2-33- تعمیق شکاف و گسست نسلی. 185

2-34- حمایتهای اطلاعاتی، آموزشی، ابزاری، فنی، حفاظتی، مشاورهای و روانی کودکان از یکدیگر 206

2-35- شکلگیری مهد پنهان در بطن مهد رسمی. 233

3- تأملی دوباره 247

منابع و مأخذ. 305

مقدمه جلد سوم

در جلد اول و دوم کتاب تحول­های روانی و فرهنگی- اجتماعی نسل دهه 90، پس از مقدمه و فصل نخست کتاب که به برخی از مباحث نظری در باب نسل و مناسبات نسلی پرداخته بود، در جریان ارایه داده­های میدانی گردآوری شده درباره تحول­های روانی و فرهنگی- اجتماعی نسل دهه 90، عناوین زیر مورد بررسی قرار گرفتند:

کاهش سن کاربری از فناوری­های ارتباطی جدید، گسترش توانایی‌های فردی کودک، گسترش ارتباط­های اجتماعی کودک، افزایش اعتماد به نفس کودک، برانگیختن کنجکاوی علمی کودکان، تحقق یادگیری و آموزش فعال، افزایش اطلاعات عمومی و مورد علاقه کودکان، ارتقای فکری و فرهنگی کودکان، تربیت خلاق کودکان، سرگرمی و تفریح، پر رنگ شدن آموزش­های غیررسمی (آموزش‌های غیرمستقیم)، کاهش تعامل­های اجتماعی کودکان، تحول در روند جامعه­پذیری کودکان، بسترسازی جهت تحول­های هویتی آتی کودکان، پیش­بینی بلوغ زودرس، استقبال از سبک زندگی لذّت­مدار، تعمیق رابطه با جنس مخالف، ورود زودهنگام به عرصه هرزه­نگاری، یادگیری برخورد هیجان­مدار با مسایل و نهادینه شدن راه حل­های پرخاشگرانه در ذهن کودک، تهدید بهداشت روانی کودکان، آسیب­های بزرگ شدن در فضای مجازی، کاهش سن در برخی از اختلال­های روانی، وابستگی و اعتیاد کودکان به فناوری­های ارتباطی جدید و بروز کودک آزاری­های دیجیتال.

در کتاب حاضر که جلد سوم بررسی تحول­های روانی و فرهنگی- اجتماعی نسل دهه 90 به شمار می­رود، ادامه عناوین به شرح زیر مورد بررسی و بحث قرار خواهند گرفت:

بروز برخی از اختلال­های روانی جدید، احساس حقارت و کاهش اعتماد به نفس، جایگزینی نسبی فعالیت­های فرهنگی سنتی با فعالیت­های فرهنگی جدید، گسستگی فرهنگی، استقبال از فرهنگ فمینیستی، پذیرش مردسالاری الکترونیکی، تعمیق شکاف و گسست بین نسلی، ایجاد مهد‌های پنهان در بطن مهد‌های رسمی.

فصل ختام این مجموعه با عنوان «تأملی دوباره» به جمع­بندی اجمالی مباحث مطرح شده در زمینه تحول­های روانی و فرهنگی- اجتماعی نسل دهه 90 پرداخته است.