این کتاب که دربرگیرنده مفاهیم ریشه‌شناسی، مقدمات، کلیات و مسائل زبان‌شناسی در موضوعات خاص دستوری است برای دانشجویان رشته ادبیات فارسی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری به عنوان منبع اصلی دروس «دستور تاریخی و تطبیقی زبان فارسی» و «تحقیق در دستور زبان فارسی» به ارزش 2 واحد تدوین شده است. امید است علاوه بر جامعه دانشگاهی، سایر علاقه‌مندان نیز از آن بهره‌مند شوند. در چاپ چهارم تجدید نظر شده است.
کتاب «دستور تاریخی زبان فارسی» تألیف دکتر محسن ابوالقاسمی، در واقع جلد دوم کتاب «تاریخ زبان فارسی» ایشان به شمار میرود، در این کتاب، دستور زبان فارسی در هر یک از دوره‌های سه‌گانه فارسی باستان، فارسی میانه و فارسی دری به شکل مقایسه‌ای توصیف شده و رابطه هر دوره با دوره پیش از آن، بازنموده شده است. مؤلف دانشمند مباحث دستوری این سه دوره را در دوازده فصل توصیف کرده و در هر بحث مثالهای فراوانی آورده و در ضمن آوردن متون، صورت کهن بسیاری از واژه‌های امروز را نشان داده است. در پایان کتاب واژه‌نامه اوستایی و فارسی باستان آورده شده و با ارجاع به متن کتاب، درباره هر واژه توضیحاتی ارائه گردیده است.
فهرست مطالب
پیشگفتار
شرح نشانه های الفبایی
فصل اول: نظام آوایی
فصل دوم: اسم
فصل سوم: صفت
فصل چهارم: عدد
فصل پنجم: ضمیر
فصل ششم: فعل
فصل هفتم: قید
فصل هشتم: حرف اضافه
فصل نهم: حرف ربط
فصل دهم: اصوات
فصل یازدهم: واژه‌سازی
فصل دوازدهم: جمله
واژه‌نامه اوستایی و فارسی باستان
نشانه‌های اختصاری
کتابنامه
معادل انگلیسی برخی از اصطلاحات
