مقدمه

     مالیات بر ارزش افزوده یا (VAT) مالیاتی بر فروش کالا و خدمات چند مرحله‌ای است که طی فرایند زنجیره واردات، تولید- توزیع و مصرف با نرخ ثابت "غیر تصاعدی" اعمال می‌شود و در نهایت مصرف‌کنندگان نهایی تنها پرداخت‌کننده واقعی آن هستند و زمان قطعیت آن بسیار کوتاه بوده و رایج‌ترین مالیات در دنیای امروز نیز محسوب می‌شود. این نوع مالیات نخستین بار توسط فون زیمنس در سال 1951 به منظور غلبه بر بحران مالی کشور آلمان طرح‌ریزی گردید و هم‌اکنون بیش از 120 کشور جهان از سیستم مالیات بر ارزش افزوده بهرمند هستند.

     مالیات بر ارزش افزوده متدولوژی و تفکری است که چندین دهه از تجربه مثبت آن در سایر کشورها گذشته و مورد تاکید اکثر صاحب‌نظران و کارشناسان اقتصادی، مالیاتی بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول می‌باشد. در سال 1370 بخش امور مالی صندوق بین‌المللی پول اجرای سیاست مالیات بر ارزش افزوده را به عنوان یکی از عوامل اصلی افزایش کارایی سیستم مالیاتی کشور پیشنهاد نموند.

     این مالیات در بسیاری از کشورها ضمن تامین بیشتر عدالت اجتماعی نسبت به سایر مالیات‌ها و بدون از بین بردن انگیزه سرمایه‌گذاری و تولید، یک سیستم خوداجراست و هزینه وصول آن نیز پایین است. در نتیجه تغییر در نحوۀ تولید و توزیع ثروت و درآمد، فراهم کردن یک منبع قابل اتکا و اطمینان و اجرای مالیات با نرخ ثابت یکسان و امکان برنامه‌ریزی بهتر وصول مالیات در دوره‌های کوتاه مدت تداوم تامین نقدینگی خزانه دولت را تضمین می‌کند و موجب انتقال پایه مالیاتی از درآمد به مصرف می‌شود.

بخش اول      

قانون مالیات برارزش افزوده    1

فصل اول- تعاریف و کلیات    2

فصل دوم- مأخذ، نرخ و نحوه محاسبه    6

فصل سوم- معافیت‌ها    10

فصل چهارم- وظایف و تکالیف مؤدیان و اشخاص ثالث    22

فصل پنجم- ساختار سازمانی مالیات بر ارزش افزوده و وظایف و اختیارات آن    28

فصل ششم- مالیات کالاهای خاص    31

فصل هفتم- مالیات‌ها و عوارض خاص    35

فصل هشتم- جریمه‌ها    46

فصل نهم- تخصیص، انتقال و توزیع مالی    48

فصل دهم- سایر مقررات    55

مراحل هشت گانه فراخوان ماليات بر ارزش افزوده     65

بخش دوم      

قانون پایانه‌‌های فروشگاهی و سامانه مودیان مالیاتی    69

فصل اول- تعاریف    70

فصل دوم- تکالیف اشخاص مشمول    73

فصل سوم- تکالیف سازمان، دستگاه‌ها و مراجع ذی ربط    82

فصل چهارم- تشویق‌ها و تسهیلات    84

فصل پنجم- ضمانت‌های اجرائی    88

فصل ششم- نظارت بر اجراء    92

 بخش سوم      

آیین‌نامه‌های پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان    95

فصل اول- تعاريف    96

فصل دوم- محاسبه حد مجاز فروش    98

 بخش چهارم      

دستورالعمل موضوع ماده ۲۰ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان مصوب 21/7/1398    103

بخش پنجم      

آیین‌نامه موضوع ماده ۲۶ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان مصوب 21/7/1398    107

فصل اول- تعاریف    108

فصل دوم- شرایط و نحوه انتخاب شرکت‌های معتمد    111

فصل سوم- چگونگی ارتباط شرکت‌های معتمد با سازمان، مودیان و تأمین‌کنندگان    115

فصل چهارم- تعیین تعرفه‌ها و سایر مقررات    119