پيشگفتار
سازمان نظام مهندسي ساختمان استان يزد به حكم وظيفه حرفه‌اي و تكليف انساني، با تأكيد بر سپردن مسئوليت ساخت و ساز به سازندگان حرفه‌اي و رعايت نكات ايمني در فرآيند ساخت، از تمامي روشهاي كمي و كيفي ارتقاء دانش در اين زمينه كمك گرفته و با پشتيباني مادي و معنوي از مهندسين پيشكسوت امكان انتقال تجربيات آنها را به مهندسين جوانتر فراهم مي‌نمايد.
كتاب حاضر كه اثري است از يكي از مهندسين با تجربه سازمان نظام مهندسي ساختمان استان يزد نمونه‌اي از اين روشهاست كه اميدواريم با راهنمايي‌هاي خوانندگان محترم، همواره بهتر و كاملتر شده و آغازي باشد براي ساخت و سازهاي مطمئن تر و حفظ بيشتر سرمايه هاي ملي كشور.
سازمان نظام مهندسي ساختمان استان يزد
مقدمه
اجرای ساختمان، دامنه بسیار وسیع و متنوع دارد که می‌توان آنها را در دو حوزه: 1. ساختمانهای متعارف اعم از مسکونی، تجاری، اداری، آموزشی، خدماتی و غیره 2. ساختمانهای ویژه اعم از انواع کارخانجات، نیروگاهها، پلها، تونلها، سدها، اسکله‌ها، دکل‌ها، دودکش‌ها، سیلوها، سازه‌های فضاکار و غیره مورد بررسی قرارداد.
اضافه بر اين هر روز طراحی و اجرای انواع سازه‌ها و ساختمانها صنعتی‌تر می‌شود و در راستای اجرای هرچه سریعتر و استفاده هرچه بهینه‌تر از منابع و سرمایه‌ها، پیش می‌رود و شاهد بهره‌گیری از روشها و فن آوری‌های مدرن در تهیه مصالح و طراحی و اجرا انواع ساختمانها و صنعتی‌سازی و سبک‌سازی آنها هستیم.
در این کتاب تلاش شده است خوانندگان بطور فشرده با کلیاتی از مسائل مربوط به مباحثی از اجرای ساختمانهای متعارف و بعضی از ساختمانهای ویژه اعم از روشهای سنتی و صنعتی و همچنین مدیریت اجرا آشنا شوند. هرچند اجرای هر کدام از ساختمانهای ویژه مبحثی جداگانه است، که در این مجموعه نمی‌گنجد. بدیهی است اینگونه اطلاعات وقتی مفید واقع می‌شود که با کار و تجربه در آمیزد، که گویند «دو صد گفته چون نیم کردار نیست.» بدین لحاظ بهتر است با برنامه‌های بازدید، تلاش شود دانشجویان بخش‌هائی از اجراء را در کارگاهها مشاهده نموده تا انگیزه‌ای برای حضور آینده آنها در عمل باشد. لازم به ذکر است که بخش عمده‌ای از تصاویر این مجموعه از منابع آن اخذ و در تدوین آن علاوه بر بحث‌های کلاسیک به مباحث و نمونه‌های عملی و اجرائی نیز توجه شده است.
برخود لازم مي‌دانم از زحمات اساتيد و همكاراني كه با مطالعه و ارائه پيشنهادات ارزنده خود در اين‌امر مرا ياري نموده‌اند تشكر و قدرداني نمايم. همچنین از همکاران محترم تقاضا دارم با ارسال نظرات و پیشنهادات خود به آدرسMRKZ1331@gmail.com برای ارتقاء این مجموعه به امر آموزش تئوری و عملی کمک نمایند.
امید است این کتاب برای دانشجویان رشته‌های عمران و معماری و مهندسان ناظر و مجری و همه متوليان ساخت و ساز مفید باشد.
محمدرضا کوچک زاده
بهار 94
فهرست مطالب
فصل 1 كليات برنامه‌ريزي و مديريت اجراي ساختمان 1
1.1 خلاصه مراحل برنامه‌ريزی، مديريت، اجراء و سپس بهره‌برداری از پروژه‌های عمرانی دولتی 2
1.2 تجهيز کارگاه 3
1.3 سرپرست کارگاه 4
1.4 ویژگی‌های لازم برای سرپرست کارگاه 5
1.5 مشخصات قراردادها و انواع روشهای اجراء از نظر نوع قرارداد 8
1.6 تفکيک عمليات اجرای يک ساختمان 12
فصل 2 گودبرداري و سازه‌هاي نگهبان 15
2.1 گودبرداری و سازه‌های نگهبان 16
2.2 وابستن زير ديوار مجاور (روش نگهداري از زير) 16
2.3 شمع‌ریزی (سازه نگهبان) 18
2.4 خرپای فلزی (سازه نگهبان) 19
2.5 ساير روشهای اجرای سازه نگهبان 23
فصل 3 انواع ساختمانها و اجزاء سازهاي آنها 25
3.1 ساختمانهای متعارف 26
3.2 سازه‌های خاص 27
3.3 انواع فونداسيونها و کاربرد آنها 27
3.4 روشهاي اجرای صفحه ستونها 40
3.5 انواع سقف و کاربرد آنها 41
فصل 4 اجراي سازه‌هاي بتني 65
4.1 بتن و مواد تشکيل دهنده آن 66
4.2 آزمايش‌های مربوط به بتن 67
4.3 تجهيزات مورد استفاده در کارهای بتنی 69
4.4 تمهيدات لازم برای بتن ريزی در هوای سرد 74
4.5 تمهيدات لازم برای بتن‌ريزی در هوای گرم يا در زمان وزش باد 74
4.6 بتن‌ريزی در آب 74
4.7 بتن پاشی (شات کريت SHUT CRETE) 76
4.8 بتن خلاء (واکيوم) 76
4.9 بتن پيش‌آکنده 76
4.10 بتن پلاستيک يا خميری 76
4.11 بتن غلطکی RCC 77
4.12 بستن خودتراکم SCC 77
4.13 بتن‌اليافی FRC 77
4.14 بتن سبك 78
4.15 بتن‌های پر مقاومت 78
4.16 بتن سنگين 78
4.17 ويبره کردن بتن 78
4.18 پرداخت سطح بتن 80
4.19 عمل‌آوری و محافظت از بتن CURING 81
4.20 بتن پيش‌ساخته 82
4.21 اتصالات تر و خشک 87
4.22 انواع قالب- قالب‌بندی- قالب‌برداری 88
4.23 آرماتور و آرماتوربندی REINFORCEMENT 110
4.24 درزها در کارهای بتنی 121
فصل 5 اجراي سازه‌هاي فولادي 129
5.1 روشهای ساختن و نصب سازه‌های فولادی 130
5.2 جوشکاری 130
5.3 روشهای ساخت و نصب سازه‌های فولادی و برنامه‌ريزی آن 152
فصل 6 اجراي ساختمان‌هاي مصالح بنائي 169
6.1 انواع ديوارهای با مصالح بنايی (ماسونری) 170
6.2 انواع توليدات آجر رسی 170
6.3 روشهای آجر چينی 172
6.4 کاشی کاری سنتی 177
6.5 ملاتها 177
6.6 انواع ديوارهای باربر و جداکننده و نما 178
6.7 تمهيدات لازم جهت اجرای ديوارهای نما بناهای اسکلتی اعم از نماهای آجر سفال و سنگ پلاک 179
6.8 سنگ‌های ساختمانی 185
6.9 بعضی از اصطلاحات و ابزار مورد استفاده در آجرکاری 185
فصل 7 روشهاي ترسيم كارگاهي تعدادي از قوسها 189
7.1 بعضی از قوس‌های مورد استفاده در اجرای سقفها، نعل درگاه‌های درب و پنجره‌ها 190
فصل 8 روشي براي ترسيم و اجراي سازه پله‌هاي پيچ و چند دتايل (جزئيات) ساختماني 197
8.1 محاسبه و طراحی انواع پله‌ها 198
8.2 بعضی از ديتايل‌های اجرائی: پله – پشت بام، ديوار زير زمين 201
منابع و مراجع 209
